Niezależną działalnością doradczą i weryfikującą, która ma na celu usprawnienie operacyjne organizacji jest audyt wewnętrzny. To właśnie on pomaga organizacji w osiąganiu jej celów, czyli tego co chce ona osiągnąć w wyznaczonych ramach czasowych, przy wykorzystaniu dostępnych zasobów.
Co warto wiedzieć o audycie wewnętrznym?
Główne założenia oraz etapy audytu wewnętrznego obejmują:
- obiektywizm oraz niezależność,
- podejście metodyczne i systematyczne,
- ocenę, a także doskonalenie skuteczności procesów zarządzania ryzykiem, procesów kontroli i zarządzania organizacją,
- niezależną działalność weryfikującą, a co za tym idzie doradczą, których efektem jest usprawnienie operacyjne organizacji oraz wniesienie do niej wartości dodanej,
- pomoc organizacji w osiąganiu założonych przez nią celów oraz efektów.
Najczęściej spotykanymi rodzajami audytu wewnętrznego są: audyt finansowy (sprawdza autentyczność sprawozdania finansowego), audyt operacyjny (oceniający skuteczność funkcjonowania systemów) oraz audyt informacyjny (badanie systemów bezpieczeństwa).
Czym różni się audyt wewnętrzny od kontroli?
W instytucjonalnej części kontroli da się zauważyć podobieństwa z audytem wewnętrznym. Kontrola instytucjonalna jest przeprowadzana przez zespół ludzi, którzy są wykwalifikowani pod tym kątem. Przy kontroli funkcjonalnej realizacja zadań jest powierzona jest wszystkim pracownikom danej jednostki organizacyjnej. Opiera się ona na ich wywiązywaniu się z obowiązków. Natomiast głównym celem audytu wewnętrznego staje się ocena całego systemu kontroli w jednostce. Jakie są więc najwyraźniejsze różnice między kontrolą a audytem wewnętrznym? Celem kontroli jest reakcja na symptomy występowania niepożądanego zjawiska, ale zazwyczaj jest to działanie „po fakcie”. Często jest ona ukierunkowana na znalezienie winnego występowania nieprawidłowości. Tym co charakteryzuje kontrolę jest również to, że w niej działania oparte są na wewnętrznie przyjętych uregulowaniach, posiada ona też zakres upoważnienia, co oznacza, że osoba dająca zlecenie wyznacza zakres działania. Natomiast przy audycie wewnętrznym, który jest ukierunkowany na poprawienie działań w przedsiębiorstwie, sprawa wygląda nieco inaczej. Przede wszystkim jest on autonomiczny, a także skupiony na zdefiniowaniu przyczyny pojawienia się niekorzystnego zjawiska. Wewnętrzny audyt ma być prewencją i działać poprzez wskazanie występowania przypuszczalnego ryzyka. Wszystkie działania są na przyjętych standardach zawodowych, w sektorze publicznym na podstawie przepisów prawa.